Trzy filary Unii Europejskiej
Traktat w Maastricht, podpisany 7 lutego 1993 roku, uznawany jest za umowę międzynarodową, powołującą do życia Unię Europejską. Podpisało go 12 państw, które wówczas należały do Wspólnoty. Były to kraje założycielskie: Niemcy, Francja, Włochy, Holandia, Luksemburg i Belgia, ale także Dania, Grecja, Hiszpania, Irlandia, Portugalia i Wielka Brytania. Za najważniejsze postanowienie traktatu uznaje się jednak ustanowienie trzech filarów, wyznaczających kierunki integracji państw, które go podpisały.
Filarami traktatu były: polityka gospodarcza i walutowa, polityka zagraniczna i bezpieczeństwo oraz polityka wewnętrzna i wymiar sprawiedliwości.
Pierwszy filar
W ramach pierwszego filaru zakładano utworzenie Wspólnoty Europejskiej. Miała ona umożliwiać prowadzenie wspólnej polityki gospodarczej. W ramach pierwszego filaru zakładano również utworzenie unii celnej oraz walutowej. Wspólną walutę, euro, planowano wprowadzić w 1999 roku. Filar gospodarczy obejmował prowadzenie wspólnej polityki społecznej, przemysłowej, transportowej i rolnej. Nacisk kładziono również na rozwój kultury i edukacji. Postanowieniami w ramach pierwszego filaru były też kwestie, związane z ochroną praw konsumenta oraz ochroną środowiska.
Drugi filar
Filar drugi, obejmujący aspekty, związane ze wspólną polityką zagraniczną oraz zwiększeniem bezpieczeństwa, stawiał na współpracę międzynarodową i potwierdzenie tożsamości Unii jako jednego podmiotu. Miała ona reprezentować interesy wszystkich państw członkowskich. Istotnymi postanowieniami w ramach tego filaru była również wspólna polityka obronna oraz wzmocnienie bezpieczeństwa w Europie. Nacisk kładziono na umocnienie demokracji, ochronę praw człowieka oraz wspólnych wartości, które są istotne dla obywateli państw członkowskich.
Trzeci filar
Trzeci filar dotyczył polityki wewnętrznej oraz wymiaru sprawiedliwości. Zakładał prowadzeni wspólnej polityki wizowej, azylowej oraz imigracyjnej. Jego postanowieniami było zapobieganie szerzeniu się zjawisk patologii społecznej oraz przeciwdziałanie przestępczości, szczególnie zorganizowanej i międzynarodowej. W ramach trzeciego filaru planowano też walkę z narkomanią oraz terroryzmem. Stawiano na współpracę policyjną oraz sądowniczą.
Pierwszy filar, dotyczący unii gospodarczej, został oparty o działania o charakterze ponadnarodowym, ponieważ instytucje wspólnotowe nie miały prawa ingerować w kwestie, dotyczące poszczególnych państw członkowskich. Filar drugi i trzeci został oparty o działania o charakterze międzynarodowym, mające na celu integrację państw. Każdy kraj, który przystępował do Unii Europejskiej musiał zaakceptować wszystkie trzy filary. Obowiązywały one w ciągu 16 lat, od 1993 do 2009 roku. Podział został zlikwidowany dnia 30 listopada 2009 roku, wraz z wejściem w życie traktatu lizbońskiego.